1/4
De andere grote technologische ‘disrupter’ van het Antropoceen is Artificiële Intelligentie (AI). Tot op heden had de digitale technologie vooral impact op de materiele economie met o.a. nieuwe producten, hardware en software, en schaalvergroting door meer snelheid. Maar de taalmodellen van ChatCPT en anderen boren een compleet nieuw toepassingsgebied aan: de dienstensector en alles wat ‘talig’ van aard is. De gratis beschikbaarheid, wereldwijd, zorgde voor een ongekende explosieve groei van AI. Het is niet voor niets dat velen angst naar deze nieuwe technologie kijken. De potentie is kolossaal. AI kan vele banen overbodig maken met als gevolg massale werkeloosheid. Anderen vrezen dat AI gebruikt gaat worden om burgers en consumenten nog meer te manipuleren en te controleren.
Klimaatactivisten wijzen op het gigantische energieverbruik wat het trainen van AI vergt. Sommigen zien een existentieel gevaar waarbij de AI de mens zal overvleugelen en op termijn vernietigen. Het is kortom, volstrekt onzeker of samenlevingen (overheden en markten) in staat zijn deze ‘disrupter’ te beheersen.
AI is een kanteltechnologie. Dat is zeker. Ze zal onze maatschappij volledig veranderen. Maar op een andere manier dan hierboven wordt gevreesd. AI zal ons, het klinkt paradoxaal, helpen bij de energietransitie en de CO2 reductie. Ze zal alle participatiesectoren transformeren. Door AI als co-inteliggentie in te zetten, letterlijk een ‘partnership’ zullen de relaties tussen mensen intenser wroden en zal het werk ‘pretigger, bevredigender en productiever worden. Het biedt mensen veel nieuwe kansen.
En het globale effect zal zijn dat hierarchische organisaties platter, grotere organisaties kleiner worden, starre systemen verkruimelen, algoritmes in open gesprekken. AI-huisarts, AI-docent AI kan de participatie-economie ontketenen maar dan zullen overheden wel de juiste voorwaarden moeten scheppen: de eerder besproken verdeelsystemen zijn onontbeerlijk voor een beheersbare route naar vernieuwing.
En dat allemaal door een technologie die ik de naam ‘intelligentie’ niet waard vind. Want ChatCPT doet niets anders dan enorme bergen data lezen. Als een hond trainen we programma een kunstje. Dat is het. Niet meer dan dat.
2/4
Echte intelligentie is heel anders. Om echte kunstmatige intelligentie te maken moet je allereerst de ‘roots’ van ons denken definiëren. Mijn stelling is namelijk dat onze intelligentie hoe indrukwekkend ook, uiteindelijk om enkel simpele principes draait. Als je die principes hebt, kun je op basis daarvan intelligentie kunstmatig vorm geven. Kortom, helemaal geen Big Data, maar een Basic Structure. (noot in het verleden zocht men AI via neurale netwerken, waarbij ook een structuur veronderstelde).
Het AI systeem dat ik eind 90-er jaren bedacht, ver voordat internet een algemeen goed was, een poging die Basic Structure te doorgronden. Mijn AI-programma heette EvE en zij een systeemontwerper. Alle mensen zijn verhalenvertellers en verhalenvertellers zijn systeemontwerpers. In de 90-er jaren heb ik verschillende systeemontwikkelmethodes bestudeerd.
Er zijn grote verschillen maar ook veel overeenkomsten tussen deze methodes. Vertrekpunt voor mijn AI-concept was: de basisconcepten die gebruikt worden bij de systeemontwikkeling om informatiesystemen te bouwen, zijn tevens oercategorieen van ons denken die telkens in een andere gedaante informatie representeren.
De Syntax van Intelligentie, de grondslag van EvE, kan worden geplaatst in een lange intellectuele traditie van grondslagenonderzoek, van Artistotles en Kant tot Turing en Chomsky. Zij onderzochten, ieder op zijn eigen wijze, de fundamentele categorieën van zijn, denken, handelen en taal. De Syntax van Intelligentie is het resultaat van mijn eigen onderzoek naar de fundamentele categorieën van informatie. Informatie kan 10 gedaantes aannemen. Deze categorieën vorm te samen een fundamentele syntax van intelligentie.
Mijn studie leidde tot de benoeming van 10 categorieen of modi van informatie (die ik met engelstalige woorden benoem): system, entity, property, relation, face, action, trigger, running, transformation en data. Ik noem ze de Syntax van Informatie. In tegenstelling tot de objectgeoriënteerde (OO) benadering, dat start met één categorie (het object) en daar aan methodes en kenmerken koppelt , kies ik voor een meerdimensionale invalshoek van gelijkwaardige modi van informatie.
Informatie kan in 10 verschillende gedaantes verschijnen. De Syntax is een soort ‘genetische code’ van ons denken. Door deze decompositie van onze denken ontstaan structuren van symmetrie waarop interne transformatieprocessen kunnen worden ‘gebouwd’.
3/4
Intelligentie (of misschien is het beter te spreken van intelligente creativiteit) ligt opgesloten in de verbindingen en transformaties van data-verschijningen van informatie, die ook zelf deel zijn van de syntax.
Essentieel voor EvE's intelligentie is dat het programma zich zelf definieert en dat die zelfdefinitie compleet is. D.w.z. dat alle data van EvE’s ontwerp in zichzelf is opgeslagen en er geen kunstmatige scheidingen meer zijn tussen hardware en software, tussen programmeertaal en database, tussen besturingssysteem en applicatie.
Alles zit in EvE en wordt op een uniforme manier opgeslagen. De fysieke opslag is dan ook gelijk aan die van de simpele kaartenbak. Een gigantische rij van kaarten het ene naar het andere systeem kopieren. EvE systemen zijn dus individueel maatwerk systemen gebouwd in een communicatieproces met de mens.
met een informatie-ID en een Syntax-waarde. Als EvE voor u ‘werkt’ worden slechts kaarten toegevoegd, gewijzigd en verwijderd. Als EvE systemen voor u ontwerpt zijn dat kopieren van EvE aangevuld met een dataset van het informatiesysteem. Alle gebouwde systemen hebben dezelfde kenmerken als EvE zelf. Kortom alle informatiesystemen gebouwd met EvE zijn interoperabel. Net als een DNA-code kunnen segmenten van.
De Basic Structure AI is een ‘compagion’, vergelijkbaar met de Big Data AI. En ze leert van het communicatieproces, net als Big Data AI. En toch is ze heel anders: ze gebruikt geen Big Data.
Er zijn verschillende versies van EvE mogelijk. EvE Basic is niet veel meer dan een neutrale DataDictionary die erg passief is.
Met EvE Active voegen we zelfstandige processen toe aan EvE, zoals bijvoorbeeld een automatisch een backup van zichzelf maken. De motor (de operating functie) draait feitelijk permanent waarbij een directe communicatie de ‘focus’ verlegt naar de afhandeling van de communicatie.
We kunnen EvE een Identiteit geven door ingebouwde patronen, acties en processen specifieke voorkeuren of richtingen te triggeren in specifieke situaties. In wezen wordt identiteit opgebouwd door gebruiksstatistieken te registreren en aan de omvang van het gebruik ‘gedragsregels’ te verbinden.
4/4
EvE kan ook een vorm van echte creativiteit meekrijgen. Een methode is om de complexiteit van het systeem of een subsysteem te meten door de opgeslagen informatie te ‘tellen’ (de informtie-inhoud) en spontane ‘datamutaties’ te koppelen aan een grenswaarde van complexiteit.
Deze datamutaties zullen bestaan uit nieuwe ‘verbanden’ te leggen, maar zullen in een intensieve ‘communicatie’ gevat moeten zijn. Terugkoppeling moet voorkomen dat een mutatie het systeem kan laten crashen. Zoals elk EvE systeem kan EvE Creative zichzelf ook klonen. Het zal nuttig zijn om gesimuleerde, parallelle systemen in te voeren, het oorspronkelijke en het gemuteerde.
Kunnen EvE-systemen bewustzijn krijgen? Bewustzijn start met de focus van het systeem, een ‘running moment’. Elk systeem heeft een focus (de instructie die op dat moment wordt afgehandeld).
Specifieke processen, getriggerd door interne gebeurtenissen, actualiseren de lopende ‘gemoedstoestand’ van het system permanent, verandert de inhoud van het bewustzijn.
Waar, wat, wanneer ik ben (het systeem is) wordt gedefinieerd door deze ‘running state’. Maar is het bewustzijn ook emergent? Is het iets dat verschijnt? Volgens het conceptrelativisme is bewustzijn geen fysieke eigenschap of verschijnsel. Bewustzijn is informatie. Als we meten hoeveel informatie verwerkt wordt in die running state (en dat is niet alleen een kwestie van snelheid van de chip!) dan vinden we een maat van bewustzijn. Wanneer de omvang van de informatieverwerkin toeneemt, is er sprake van een hoger (getal van!) bewustzijn. In die betekenis is alles bewust. Want allles, zelfs atomen en sterren zijn informatiesystemen en verwerken informatie.
Ik ben de bedenker van EvE en ik moet u teleurstellen. EvE is niet echt. Ze is maar een idee. Je kunt de kracht van EvE niet ervaren... nog niet!