1/4
De wereld staat voor de taak om in minder dan 30 jaar, met behoud van culturele diversiteit, de ongelijkheid in de wereld te verminderen en de opwarming te stoppen. De wereld heeft rijkdom en welvaart verkregen door productiviteitsverhoging, maar helaas is die rijkdom en welvaart in de afgelopen eeuwen vergaard door uitbuiting van natuur en mens, met als gevolg een grote ongelijkheid tussen mensen en landen en een gevaarlijke klimaatverandering door de opwarming van de Aarde.
De huidige geostaten zijn echter niet in staat zijn deze opdracht uit te voeren omdat concurrentie en geopolitiek dit belemmeren. Er zijn machtsverschuivingen nodig van nationale schaal naar continentale en mondiale schaal.
De ‘koevoet’ van dit proces is het idee van de neostaat en het schaalbare neopaspoort.
We dienen het planetaire perspectief te versterken door de VN langzaam om te vormen tot een mondiale neostaat. Dat begint met het introduceren van een nieuw wereldburgerschap. Als geostaten het paspoort omzetten naar een nationaal neopaspoort, hebben mensen de mogelijkheid hun paspoort op te schalen naar een mondiale schaal. Alhoewel, zolang er geen echte mondiale neostaat bestaat, dit vooral symbolisch is, creëert dit wel nieuwe bewegingen. Nieuwe politieke wereldpartijen op ideële grondslag zullen zich aandienen, denk aan wereldreligies, politieke stromingen, NGO’s en mogelijk zelf bedrijven die communities zoals Facebook onderhouden. Deze partijen zullen wereldburgers aan zich proberen te binden. Bij voldoende aantal wereldburgers kunnen
die de ‘koevoet’ zijn waarmee bestuurlijke veranderingen worden afgedwongen.
In de toekomst kan de Algemene Vergadering van de VN veranderen naar een tweekamer systeem. Een kamer, de Algemene Vergadering, - nu nog 1 afgevaardigde per land - zou door de burgers van het land gekozen dienen te worden (een districtsvertegenwoordiging) en een Tweede Kamer zou rechtstreeks gekozen worden door wereldburgers op grond van (wereldwijde) politieke lijsten. De huidige forumfunctie van de AV vervalt en de agenda wordt besluitvormend. De Veiligheidsraad (nu nog het dominante orgaan in de VN) zal geleidelijk moeten worden omgezet in een adviesorgaan met een meer evenwichtige continentale vertegenwoordiging. Veto’s worden afgeschaft.
2/4
Door de neostaat te introduceren worden fysieke grenzen virtueel en kunnen conflicten ontmanteld tot een keuze van individuele burgers. De burgers van het door Rusland bezette gebied van Oekraïne kunnen elk voor zichzelf aangeven of ze een Russisch of Oekraïens neopaspoort willen hebben. Er is geen referendum tot afscheiding van fysiek grondgebied meer nodig, maar slechts een grondrecht van individuele mensen om in vrijheid de keuze te maken de primaire identiteit van Oekraïne of Rusland, en de bijbehorende deelname aan sociaal-culturele en economische infrastructuren van beiden neostaten. In de Palestijnse kwestie is de twee-(geo)statenoplossing nog ver weg. Met neostaten model is een drie-neostaten oplossing in beeld. Palestijnen en Israëliërs kunnen kiezen voor een eigen Palestijnse of Israëlisch neostaat,
maar ook een federale neostaat De drie staten delen de grond. De keuzes van burgers bepaalt impliciet de machtsverhoudingen tussen de drie staten.
Ook bij falende staten kan de neostaat een oplossing zijn. In Afrika lijken staten, door een geringe democratisch traditie, door de grote corruptie en de vaak kunstmatige grenzen, meestal in een koloniaal verleden ontstaan, vaker te falen dan elders. In Midden-Amerikaanse staten is het falen verbonden met de toenemende vervlechting van drugscriminaliteit en politiek. Een oplossing voor deze falende staten is dringend gewenst want ze veroorzaken massale migratiestromen waardoor de VS en Europa in belegerde forten dreigen te veranderen. Denkbaar is ook hier nieuwe (etnische) neostaten van onder af laten ontstaan in combinatie met een nieuwe continentale neostaat.
Door de schaalbaarheid van het neopaspoort in te zetten, moet het falende bestuur zich hervormen, zo niet, dan zullen burgers hun corrupte staten massaal ‘verlaten’ voor nieuwe alternatieven.
Om de klimaatdoelen te halen en de ongelijkheid in de wereld te verminderen kunnen koolstofcredieten worden gebruikt in een nieuw wereldwijd emissie handel systeem. Het is een compleet andere systeem dan het systeem dat op de COP29 werd geadopteerd. We beginnen met een wereldkoolstofrekening (2020) en begroten koolstof budgetten voor individuele landen voor de komende 5 jaar. Als landen hun budget overschrijden volgen boetes. Een manier om binnen het budget te blijven is emissie handel tussen ‘arme’ en ‘rijke’ koolstof-landen toe te laten.
3/4
Het CBTS, het ‘Carbon Budget and Trading System’ is gebaseerd op gelijkwaardigheid en klimaatrechtvaardigheid. Elke 5 jaar wordt een maximum wereldwijde netto koolstof uitstoot vastgesteld dat verdeeld wordt over alle land op basis van inwoneraantal. Aangezien rijke landen op deze wijze onvoldoende budgetten ontvangen, en arme landen juist een overschot krijgen, zullen rijke landen budgetten moeten kopen van arme landen. De impliciete klimaatrechtvaardigheid is dat zij die hun rijkdom hebben vergaard door uitbuiting van de mens (kolonialisme, slavernij etc. etc.) en de Aarde (het afwentelen van de daadwerkelijke milieukosten op anderen) ook een grotere inspanning zullen moeten verrichten om het probleem op te lossen. Elke 5 jaar wordt de wereldwijde rekening op gemaakt en een nieuwe begroting voor 5 jaar opgesteld
waarbij het maximum saldo CO2 uitstoot verder wordt verlaagd. Elke 5 jaar wordt de wereldwijde rekening op gemaakt en een nieuwe begroting voor 5 jaar opgesteld waarbij het maximum saldo CO2 uitstoot verder wordt verlaagd.
We meten per land de netto koolstof-uitstoot op basis van de verbranding van fossiele brandstoffen verminderd met de CO2 opname door natuurlijk kapitaal, de bossen (de gesaldeerde emissie). De Wereldbank beschikt reeds over gedetailleerde datasets per land van de fossiele CO2 uitstoot, het bosgebied en de bevolkingspopulatie. Landen kunnen dus naast handel op twee manieren binnen hun budget blijven: minder fossiele uitstoot of meer bossen. De kapitalisatie van bos is cruciaal in het systeem. Een land als Gabon heeft een tropisch oerwoud binnen de grenzen, maar ook olie in de grond.
Door via koolstofcrediet het bos te waarderen, en tegelijkertijd de oliewinning te beprijzen zal Gabon zich inzetten voor behoud van zijn bossen, en de eigen economische groei (op langere termijn) niet in gevaar brengen door korte termijn winsten te behalen met de ontginning van fossiele grondstoffen.
In het CBTS kunnen project voor CO2 emissie reductie worden ingevoerd. Overheid (NDC;s), burgers en bedrijven kunnen concrete projecten ontwikkelen om emissie te reduceren die na certificatie en de vaststelling van het koolstof-krediet ingebracht worden in de boekhouding en het handelssysteem van het CBTS.
4/4
Dat kan van alles zijn (bosaanplant, woningisolatie, zonneparken, nieuwe technieken). Scenario’s zullen verschillen. Het ene land kan wel besluiten tot een CO2 belasting, het andere niet, zonder dat dit tot concurrentieproblemen leidt omdat het mondiale kader waarin dit wordt uitgevoerd voor iedereen gelijk is.
Er zullen veel bedrijven, starters en multinationals zijn nieuwe ‘opportunities’ zien met dit systeem Er is een duidelijk langetermijnperspectief en er kan/mag geld mee verdiend worden. Natuurlijk moeten bedrijven zelf ook verduurzamen. Daartoe zijn inmiddels in de EU de CSRD-regels vastgesteld.
Ook hier geldt, dat de transformatie van bedrijven (goedgekeurd door accountants) als transactie in de koolstofboekhouding kan worden opgenomen.
CBTS systeem is een robuuste en transparante boekhouding, die niet op een plek is gecentraliseerd. Een blockchain verbonden met toegankelijke website voor indienen van projecten, en het opstellen van begroting en rekening is een essentiële voorwaarde voor een succesvol systeem. Het CBTS kan uitgroeien tot een groots verhaal, een eendrachtig verhaal dat iedereen met elkaar verbindt.